มือชา เป็นอาการที่พบได้ในหญิงตั้งครรภ์ เมื่อมีอาการแล้วมักจะทำให้แม่ท้องก็กังวลว่าจะเกิดอันตรายหรือไม่ เป็นอาการเริ่มต้นของโรคที่ร้ายแรงอื่น ๆ หรือไม่ และจะมีวิธีรักษาอย่างไร
สาเหตุของอาการมือชา
ระหว่างการตั้งครรภ์ร่างกายของคุณแม่จะมีการเปลี่ยนแปลงของระดับฮอร์โมน ส่งผลให้เอ็นคลายตัว ข้อต่อกระดูกจึงมีการหย่อนตัว ขณะเดียวกันกล้ามเนื้อก็ทำงานมากขึ้น และมีน้ำสะสมในร่างกายจำนวนมาก เส้นประสาทที่ไปเลี้ยงบริเวณมือถูกกดทับ เนื้อเยื่อบวม ทำให้คุณแม่ท้องเกิดอาการมือชา โดยจะรู้สึกชา เจ็บ และปวดชาที่บริเวณปลายนิ้ว หรืออาจจะเป็นทั้งมือได้ นอกจากคุณแม่จะเกิดอาการคนท้องมือชาแล้ว บางครั้งอาจเกิดอาการปวดข้อมือหรือฝ่ามือได้
อาการมือชาเป็นแล้วต้องรีบไปหาหมอไหม
อาการชาตามมือและเท้าถือเป็นอาการปกติ ไม่จำเป็นต้องพบแพทย์ในทันที เพียงแต่ควรแจ้งกับหมอว่ามีอาการชาตามมือและเท้าเมื่อถึงเวลานัด โดยคุณหมออาจจะพิจารณาให้วิตามินเสริมแก่ร่างกาย โดยเฉพาะวิตามินบีที่จะช่วยบำรุงระบบประสาทและลดอาการชาตามมือตามเท้าได้ดี แต่หากแม่ท้องที่มีอาการชามือและเท้าแบบรุนแรงและกะทันหัน และมีอาการชาเพิ่มขึ้นเรื่อย ๆ ควรรีบไปพบแพทย์ทันที
วิธีรับมือและบรรเทาคนท้องมือชา
- ควรรับประทานอาหารที่มีประโยชน์ให้ครบ 5 หมู่ และหลากหลาย โดยเฉพาะอาหารที่มีวิตามินบี 1 สูง เช่น เนื้อหมูไม่ติดมัน ปลา ตับ นม ข้าวซ้อมมือ ข้าวกล้อง ข้าวโอ๊ต ข้าวบาร์เลย์ จมูกข้าวสาลี เมล็ดที่ไม่ผ่านการขัดสี ถั่วต่าง ๆ (เช่น ถั่วเหลือง ถั่วลิสง ถั่วกรีนบีน ถั่วดำ ถั่วแดง ถั่วเขียว) ผัก หน่อไม้ฝรั่ง เห็ด แตงโม น้ำส้ม เป็นต้น
- เลือกทานข้าวซ้อมมือหรือข้าวกล้องแทนการทานข้าวขาวที่ขัดดสีจากโรงงาน
- ลดการรับประทานอาหารที่มีสารทำลายหรือยับยั้งการดูดซึมวิตามินบี 1 เช่น ชา กาแฟ ใบเมี่ยง หมากพลู ปลาร้า ปลาดิบ แหนมดิบ หอยลายดิบ เป็นต้น แต่ถ้าหลีกเลี่ยงไม่ได้ก็ควรทำควรทำให้สุกก่อน
- อย่านอนทับแขนหรืออยู่ท่าเดิมนาน ๆ เพราะจะทำให้เส้นประสาทถูกกดทับ ส่งผลให้เลือดไหลเวียนไม่สะดวกจนก่อให้เกิดอาการชาในที่สุด
- ใช้ที่รองข้อมือหรือสายรัดพยุงข้อมือเพื่อช่วยไม่ให้ข้อมืองอมากเกินไป และหลีกเลี่ยงการทำงานที่ต้องใช้ข้อมือเป็นเวลานาน
- แช่มือหรือเท้าในน้ำอุ่น เพราะนอกจากจะช่วยให้แม่ท้องได้ผ่อนคลายแล้ว ยังช่วยให้ระบบการหมุนเวียนของเลือดดีขึ้นอีกด้วย
- ออกกำลังกายเบา ๆ ก็เป็นอีกวิธีที่จะช่วยบรรเทาอาการมือชาได้ เช่น การเล่นโยคะสำหรับคนท้อง จะช่วยบรรเทาอาการของเส้นประสาทถูกกดทับที่ข้อมือ และยังช่วยเพิ่มความแข็งแรง ความยืดหยุ่น และความทนทานของกล้ามเนื้อได้อีกด้วย
วิธีรักษามือชาหลังคลอด
โดยทั่วไป เมื่อแม่ ๆ คลอดแล้ว อาการชามือ นิ้วมือ และ เท้าจะค่อย ๆ หายไปจนเป็นปกติ ไม่ต้องกังวลว่าจะมีอาการต่อเนื่อง เพราะหลังคลอด อาการบวมน้ำต่าง ๆ จะค่อย ๆ ลดลง ทำให้ช่องบริเวณมือกลับมากว้างเท่าเดิม จึงไม่เกิดการกดทับของเส้นประสาทบริเวณมือได้อีก แต่หากอาการชาเหล่านี้ เกิดจากการขาดวิตามินบี 1 จะยังมีอาการต่อเนื่อง จนกว่าร่างกายจะได้รับวิตามินอย่างเพียงพอ หากอาการชาไม่ลดลงและยังคงมีอาการปวดหรือชารุนแรงมากขึ้น ควรรีบไปพบแพทย์ในทันที เพราะอาจเป็นสัญญาณอันตรายของโรคร้ายบางโรค รวมทั้งอันตรายจากภาวะหมอนรองกระดูกสันหลังเคลื่อนทับเส้นประสาท ซึ่งอาจเสี่ยงต่ออาการอัมพฤกษ์ อัมพาตได้
ทั่วไปแล้ว คนท้องมือชา เท้าชา มักจะไม่ได้เกิดจากสาเหตุที่อันตราย และอาการสามารถหายไปได้เองหลังคลอด แต่หากมีอาการปวดและชารุนแรงมากขึ้น ควรรีบไปแจ้งให้คุณหมอทราบเพื่อติดตามอาการด้วย เพราะหากยังคงเป็นต่อเนื่องหรือรุนแรงขึ้น เพราะนั่นหมายถึงอาการเบื้องต้นของโรคอื่น ๆ ค่ะ
สำหรับคุณแม่ตั้งครรภ์ที่เดินเยอะ ยืนนาน หรือมีอาการปวดตัว ปวดหลัง ปวดหน่วง บริเวณท้อง ต้องกุมท้องช่วยพยุงตลอดเวลา ทาง Mama Beyond มีตัวช่วยมาแนะนำ Mama Beyond เข็มขัดพยุงครรภ์ นวัตกรรมจากสหรัฐอเมริกา ช่วยให้หายปวดหลังขณะตั้งครรภ์ เบาสบาย เดินได้คล่องขึ้น สนใจสั่งซื้อ ดูข้อมูลเพิ่มเติมได้ที่ http://www.mamabeyond.com/
